ÖN SÖZ
Tarihten ibret almadığımız içün o bizden intikamını almış ve
milletimizi İstiklâl savaşı gibi eşsiz bir boğuşmaya ve yeniden bir tarih
yazmağa mecbur etmiştir.
İstiklâl savaşında kuvvetli ve zaif taraflarımız olmuştur,
îmân ve zaferlerle dolu kuvvetli taraflarımızı övünerek gençliğe anlatır parlak
örnekler verirken eksik ve yanlışlarla dolu zayıf taraflarımızı da üzülerek
gençliğe bildirmek suretiyle ibret dersi vermeği milli bir borç bildim.
Bunun içün kurtuluş savaşımızın yarin topluca bir tarihi
yazılırken ona faydası olur düşüncesiyle Kastamonu Havalisini dolaştığım otuz
sene zarfında Resim ve vesikalar toplamış, ayrıca o günleri yaşamış vazifeli ve
alakalıların hatıralarını almış ve l/Mayıs/1951 de emekliye ayrıldıktan sonra
işe devam ederek Kastamonu Valisi Nurettin Aynuksa ve Askerlik Dairesi Başkanı
Albay Muhib Cantınaz’ın izinleriyle rutubetli mahzenlerde yaptığım yıpratıcı
araştırmalar sonunda elime geçen vesikalardan başka aşağıda adlan geçen
eserlerle, arayıp bulabildiğim zevatın şahsen verdikleri bilgi ve hatıralarıda derleyüp
tarih sırasiyle birleştirerek İstiklâl Savaşında genel durum ile İnebolu ve
Kastamonu Havalisi’nin yararlıklarını belirten bu kitabı yazdım. Ve takım,
Bölük kumandanlıklariyle katıldığım Balkan, Birinci Dünya, ve İstiklâl
savaşlarından sonra Kastamonu Vilâyetinde idare amir ve memurluklariyle geçen
hepsi kırk küsür senelik yurd hizmetime ek olarak bu eseri de katmayı istedim.
Malî kudretim müsait olmadığından dolayı bahsedemediğim bazı
muhit ve başarılı hizmetlerine rağmen hatıralarını atamadığım bir kısım
muhterem zevat vardır. Yazacakları eserlerle bu eksikleri tamamlamalarını diler
ve bu eserdeki konuların dizi ev yazı bakımından görülecek kusurlarını iyi
duygularıma bağışlamalarını sevgili okuyucularımdan reca ederim.
Esere Nasıl
Başlandı
Istiklâl Savaşı sona erince, arzumla kahraman ordudan
ayrıldıktan sonra 924 yılında Hoşalay Nahiyesi Müdürü iken Cide Kaymakamlığınada
vekâlet ediyordum. İdarî bir tahkikat içün 28/Hazjran/1924 tarihinde Cideye
gelen Kastamonu Valisi Fatin beyle Jandarma K. Yarbay Remzi ve Sağlık Müdürü
Sait Beylerle beraberlerinde Açık Söz gazetesi adına Md. Hamdi beyin gönderdiği
baş yazar Hüsnü beyin Furtına yüzünden bir hafta kadar Cidede kaldıkları
günlerde değişik konularda konuşulur ve kurtuluş Savaşının henüz hafızalarda
tâze duran hatıraları heyecanla anlatılırken elimdeki Dokümanları Vali ve
arkadaşlarına gösterdiğim zaman Vali Fatin bey, bu konuda bir kitab yazmamı
tavsiye edince.
(Evet hazırlanıyorum. Şimdiki halde ancak memuriyetimi
yapmağa vakit bulabiliyorum. Birgün sağlıkla emekliye ayrılırsam yazarım. Fakat
Kastamonuda Gazetecilik yapan Hüsnü Bey ve arkadaşlarının hatıralar yazmak,
kitab bastırmak imkânları vardır. Daha önce bu millî vazifeyi yapmaları ve bir
çığır açmaları gerekmez mi efendim? demiştim.
Toplantıda bulunan Hüsnü Bey Açık Söz kolleksiyonlarından
faydalanarak böyle bir eser hazırlayacağını söylemiş ve yardımlarımızı
isteyerek kendine has ve tok bir sesle «Vali beyefendi, bir zamanlar Hamdi beyle
Açık söz gazetesini nasıl çıkardığımızı arkadaşım bilir. Abune yok. Para yok,
harb zengini değiliz. Her şey mangırla olur» demiş ve acı acı gülmüştü.
Vali yardım vaad etti ve yaptı, bende o gün kendisine yüzden
fazla Abone sağlamakla ilk yardımı yapmıştım. O ilk çığırtı açtı. Millet Vekili
iken Ölen Hüsnü ve Fatin beyleri saygı ile anarım.
FAYDALANDIĞIM
KİTABLAR VE EU ESERE ŞAHSEN
HATIRA VE
BİLGİ VERENLER
Büyük Atatürk’ün Tarihi, nutuk ve vesikalarından, Açıksöz
koleksiyonundan, Hüsnü Açıksözün İstiklâl savaşında Kastamonu, Deniz Albayı
Midhad Işıl’ın İstiklâl harbi Deniz Cebhesi, Kâzım Karabekir Paşanın İstiklâl
savaşı esasları adlarındaki eserlerinden faydalanmakla beraber şahsen, rütbe ve
mevki sırası gözedilmeksizin yardım sırasiyle Kastamonu ve Bolu Havalisi
Kumandanı Muhiddin Paşanın akrabası Üstad Cemalettin Saraçoğlu, eski Kastamonu
Vilâyeti Sıhhiye Müdürü Doktor Ferruh Niyazi Ayoğlu, Üstad Abidin Daver, Üstad
İsmail Habib Sevük, eski Açıksöz gazetesi sahibi ve Kastamonu milletvekili Hamdi
Çelen, eski Kastamonu Sultanisi Müdürü ve Milletvekili Telat Onay, Kastamonu Kitaplık
Müdürü İhsan Ozanoğlu, Eski Kastamonu Valisi Nurettin Aynuksa, Ödemiş ağır ceza
Mahkemesi Reisi Emin Tatlı, eski noter Emin Şefik, Güreş Antrenörü şair Fuat
Peker, Kastamonu ve İstanbul Tüccarlarından Cemil Pattaban, ve Tahsin Kırımlı Araç
Belediye Reisi Adil Acar, Ereğlide emekli Jandarma başgediklisi Hasan Ünsalan,
eski Abana belediye Muhasibi Necati Yazıcı, İnebolu Demokrat parti başkanı Ali
Gözlük, Acente kâtibi Hüseyin Daylan, Ankarada mütehassıs Doktor Ertuğrul Arat,
İnebolu’da Tüccar Selâhattin Tümer, Kaymakam Selim İmece, Inebolulu Ahmet
Soğangöz, İstanbul Kereste tüccarlarından Adil Tığlı, Müteahhit Inebolulu kölenin
Memhet Gürsoy, emekli Mehmet Tırmandı, Tüccardan Mehmet Kâhyaoğlu, Abanalı
Mehmet kahraman kaptan, Inebolulu Baş öğretmen Şükrü Tekkanat, kahveci Mustafa
Reis, İnebolu Kayıkçılar loncası reisi Kâhyanın Mustafa Bilâc, eski Sinop
Mektupçusu Hüseyin Hilmi Uluğ, Kastamonu U. M. üyesi Lütfü küre Eminoğlu,
Hattat Emrullah Demirkaya, Devrekânide manifotracı Recep durusu, Tüccardan Numan
Kulaksızoğlu, İnebolu M. M. Yüzbaşı Mahmut Tuğcu, İstanbul’da emekli Albay
Mustafa Arslanoba, Emekli Tüm General Seyfettin Çalbatur Hasköy Un Fabrikası
Müdürü eski İstanbul Millet vekili Hamdi Gürsoy, Ankara’da emekli topçu Albay
Kâni, Bilecik Millet Vekili: Emekli Kor General Yümnü Üresin, Kütahya Millet
Vekili emekli Or General Asım Gündüz, İstanbul’da emekli Kor General Osman
Gürler, Emekli Tüm General Fuad Peközer, emekli Tüm General Seyfeddin Akkoç,
eski Kastamonu Millet Vekili Abidin Binkaya, Zarbana Muhtarı Sadullah Reis,
Emekli Tuğbay Asım Kazancıgil, emekli Albay Doktor Nuri Arkan, emekli kıdemli
Binbaşı Yakup Batur, Emekli Albay Doktor İbrahim Koşumdok, Cide D. P. Bşk Ali
Nazım Gürçay. îstanbulda Milis General Cevat Rıfat Atılhan. Üstad Eşref Edib.
Bu zevatın ilgi ve bilgi veya kolleksiyonlarından
faydalandığımı yazarken değerli yardımlariyle tarihimize yaptıkları hizmeti
taktirle anar ve bunlardan eserin tab’ından evvel ölenlerin ve İstiklâl
savaşında Şehid düşenlerle büyük Dâhî Atatürk’ün mübarek ruhlarını saygı ile taziz
ederim.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder