İ. Kılıç Kökten Kastamonu Araştırmaları

KUZEYBATI ANADOLU'NUN TARİH ÖNCESİ HAKKINDA YENİ GÖZLEMLER

Kuzeybatı Anadolu'da 1948 yılında yaptığım Prehistorya araştırmalarında elde ettiğim neticeler bu rapora konu teşkil etmektedir.

Türk Tarih Kurumu adına yapılan bu araştırmalarla, Batı Karadeniz Bölgesi (Kastamonu-Bolu), Kocaeli Mıntakası (İzmit), Marmara Bölgesinin kuzeydoğu kısımları (Bursa, kısmen Balıkesir), ve iç Anadolu'nun da kuzeybatı yöreleri incelenmiştir.
(...)
1947 yılında Kastamonu, araştırma yolumun son durağı olmuş, o şaman daha ziyade Gölköy Enstitüsü ile Daday, Taşköprü yakın çevrelerini incelemiştim. Bu hususta çok kısa bir haber yayınlanmıştır. 1948 yılında ise Gölköy Enstitüsü, ve Devrekani ilcesi çevreleri araştırılmıştır. Gölköy Enstitüsü yakın çevresinde, evvelce Bay Kemâl Alot çakmak taşından bir alet bulmuş, ve bu vesikanın çağı, o zaman, Prof. Dr. Muzaffer Şenyürek tarafından Orta Paleolitik olarak teşhis edilmişti.

Bu yıl (1951), Kastamonu Müzesi Asistanı bulunan, meslektaşımız Bay Enver Bostancı'nın, Tahta ve Malak köyleri etrafında, Şelleen, Mikokiyen el baltaları ile, Musteriyen, ve şüpheli olarak da Üst Paleolitik'e ait vesikalar ele geçirmiş olduğunu memnuniyetle öğrenmiş bulunmaktayız. 
Bu yeni vesikalar, çağı tâyin edilmiş olan ilk ve öncü Paleolitik buluntuyu teyid, ve Paleolitik kültürün bu bölgedeki mevcudiyetini isbat etmektedir. Münasebeti dolayısiyle bir iki nokta üzerinde durmak isterim:

Bu aletler, Kuzey Anadolu'nun, Tekeköy (Samsun) Aşöleen 4 , Musteriyen 5 ; Cevizderesi çevresinin (Ünye ve Giresun arası sahil sekileri ve mağaraları) Paleolitik buluntulariyle coğrafya bölgesi bakımından birleşmekte ve onlara katılmaktadır.

Paleolitik istasyonların bu mıntakada da, Orta Karadeniz bölgesinde olduğu gibi, Karadeniz kıyılarına bir ulaşma gösterip göstermiyeceğini devamlı araştırmalara bırakmak gerekiyor.
(...)
Tarihöncesi adamları için Karadeniz bölgesinin boydan boya, avlanma, ve toplama sahası bakımından daha çekici bir rol oynadığı kaydedilmelidir. Ancak, ulaşımda Orta Karadeniz bölgesi ile art ülke kabartı, ve batır yerlerinin, doğusu ve batısı yörelerinden daha çok kolaylık göstermiş olduğu Tarihöncesi vesikalariyle tesbit edilmiş bulunmaktadır. Şimdi bu gezide yapılan diğer müşahedelerimi ele alıyorum : Devrekani ilçesinde Eksen adı verilen yerde dikili taşlarla karşılaştım. Yerinde yaptığım incelemelerden sonra, uzaktan dik sıra taşlar (Alignement) şeklinde görünen kaya anıtlarının, daha ziyade birer ev yeri, ancak, bunların arasında ayrı olarak birkaç tanesinin Dikili taş (Menhir) olduğu anlaşılmıştır.

Ev yerlerinden bir tanesi 4.8oX8m çapındadır. Çevre çizgileri üzerinde aralıklı ve yükseklikleri 0.50 metreden noksan olmıyan kaba taşlar bulunmaktadır. İç kısımlar hemen hepsinde biraz çukurcadır (Levha I,b). Alan küçük çapta bir otlak olduğundan tarihlendirmeğe yarayacak bir eşya parçası ele geçirilememiştir. Yalnız bu mevkiin yakın kuzeybatı yukarlarında menhirsiz bir yer daha mevcuttur. Burası tipik olmıyan bir kaç Bakır çağı çanak parçası vermekle, aşağıdaki kaya anıtları ve ev yerlerinin ihtimalle de olsa devri hakkında bir fikir vermiş bulunmaktadır. Bu ihtimalli yaş görüşü, yapılacak kazılarla, belki daha eskiye götürülebilir. Beni asıl düşündüren mesele menhirlerin, böyle eski bir yerleşme alanı içinde bulunmasıdır. Kapı yan baba taşları olması ihtimali üzerinde de durulacaktır.

Aşağı alanda, yani- Eksen mevkiinde bulunan dikili taşlardan en büyüğü 2.20 m yükseklikte, ve 1.20 m genişliktedir. Bu genişlik üst uca doğru azalır. Yükseklik ve genişlik bakımından uzun menhirler gurubuna girebilir. Kabalık ve şekilce Anadolu'nun en eüzel menhir örnekleri arasındadır.

Yakın köyler içinde gördüğüm, birkaç eski, kalık ve ayrıca bugün de içlerinde oturulan ev yeri tipleriyle, Eksen mevkiindeki ev yerlerinin çevre, ve köşe taşları, iç döşeme çukurları arasında yakın bir benzerliğin varlığı da sezilmiştir. Temel kuruluşları Eksen'dekilerin aynıdır. Yalnız yenilerde çevre köşe taşları üzerinde, ayrı ayrı kısa ve kaba ağaçların dikine konduğu, bunların üzerlerine hatıllar atıldığı, ve çatının da hatıllar üzerine oturtulmuş olduğu görülmüştür. Orman ve step sahalar arasında yahut ormana daha yakın, etrafında bol taş bulunan alanlarda görünen bu tip ev yerleri, bize çok eski bir yapı geleneğinin varlığını gizlemektedir.

YAZININ TAMAMINA İÇİNDEKİ RESİMLER İLE BERABER BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ.

Orta Paleolitik Çağ hakkında:The Middle Paleolithic (or Middle Palaeolithic) is the second subdivision of the Paleolithic or Old Stone Age as it is understood in Europe, Africa and Asia. The term Middle Stone Age is used as an equivalent or a synonym for the Middle Paleolithic in African archeology. The Middle Paleolithic broadly spanned from 300,000 to 30,000 years ago. [1]Demek ki bulunan çakmak taşından yapılmış alet  300.000 30.000 arası eskiliğe sahipmiş. Ancak bununla bitmiyor.

Şelleen Çağı hakkında: Abbevillian (formerly also Chellean) is a term for the oldest lithic industry found in Europe, dated to between roughly 600,000 and 400,000 years ago.The Abbevillian is a phase of Olduwan that occurred in Europe near, but not at, the end of the Lower Palaeolithic (2.5 mya. – 250,000 years ago). Those who adopt the Abbevillian scheme refer to it as the middle Acheulian, about 600,000-500,000 years ago. Geologically it occurred in the Middle Pleistocene, younger than about 700,000 years ago. It spanned the Günz-Mindel interglacial period between the Günz and the Mindel, but more recent finds of the East Anglian Palaeolithic push the date back into the Günz, closer to the 700,000 ya mark. [2]
Mikokiyen Çağı hakkında: The Micoquien is an early middle paleolithic industry, that is found in the Eemian and in an early episode of the Würm glaciation (about 130,000 to 60,000 BCE). [3]
Musteriyen Çağı hakkında: The Mousterian (or Mode III) is a techno-complex (archaeological industry) of flint lithic tools associated primarily with the earliest anatomically modern humans in North Africa and West Asia, as well as with the Neanderthals in Europe. The Mousterian largely defines the latter part of the Middle Paleolithic, the middle of the West Eurasian Old Stone Age. It lasted roughly from 160,000 to 40,000 BP. [4]Üst Paleolitik Çağı hakkında:The Upper Paleolithic (or Upper Palaeolithic, Late Stone Age) is the third and last subdivision of the Paleolithic or Old Stone Age. Very broadly, it dates to between 50,000 and 10,000 years ago (the beginning of the Holocene), according to some theories coinciding with the appearance of behavioral modernity and before the advent of agriculture. [5]Yani bulunan el baltaları 600.000-500.000 yıl ve 130.000-60.000 yıl kadar eski, diğer vesikalar ise 160.000-40.000 ile 50-000-10.000 yıl eskiymiş.
İngilizce kısımları okumayı denediyseniz gözünüze ''Neanderthal'' yazısı çarpmış olabilirler. Neanderthal türü 200.000 ile 28.000 yıl öncesine kadar yaşamış dünyada.
Ayriyeten Homo Erectus'lar 1.9 milyon yıldan 250.000 yıl öncesine kadar yaşamış.Homo Erectus'lar Anadolu'da yaşadılar.[6] Aynı şekilde Neanderthaller de.[7]
Neanderthaller hakkında çok şey biliyoruz çünkü Neanderthaller kireç taşlı mağaralarda yaşadılar ve fosilleri bu mağaralar sayesinde korundu. Kastamonu'da da sayısız mağara var. Belki de Kastamonu'da da yaşadılar. Bunu gelecekte öğreneceğiz.