DÜŞMAN KAŞKALAR
14 AĞUSTOS 1958
Annem bugün elime bir kitap tutuşturdu ve "Bak bunda ilginç bir metin var, istersen defterine olduğu gibi geçirebilirsin!" dedi. Sonra da metin hakkında kısa bir açıklama yaptı. Ferman çıkaran Kral Telepinu'dan sonra Hitit ülkesinde birçok karışıklık olmuş. Kuzey bölgelerinde dağınık boylar halinde yaşayan Kaşkalar, Hititlere durmadan çapulcu akınları yapmışlar; ellerine geçeni yakıp yıkmış, çalıp çırpıp gitmişler. O arada dün sözünü ettiğim II. Tuthaliya kral oluyor; karısı Nikalmati. Bunlardan sonra da Arnuvanda ve Aşmunikal çifti ortaya çıkıyor. Bunlar kurban listelerinden öğreniliyor. İlk çift hakkında bugün için, kurban listesinden başka
bir metin yok. İkinci çiftin zamanında Kaşkalar, saldırılarını o kadar azdırmışlar ki, sözde kral ve kraliçe olan bu çift, ne yapacaklarını bilememiş; ancak, Tanrılara durumu açıklayıp onlardan yardım
istemekte bulmuşlar çareyi. Annemin verdiği metinde, bu saldırılar, bu saldırılardan gördükleri zararlar Tanrılara açıklanıyor ve onlardan yardım isteniyormuş.
Ben önce kitaptaki bu metni iyice okudum. Bazı yerlerde tekrarlar var. Onları yazmam. Benim okuduklarımı şimdi sen öğren dostum!
"Majeste, büyük kral Arnuvanda ve büyük kraliçe Aşmunikal şöyle söylüyor: 'Yalnız Hatti ülkesi siz Tanrılara karşı saf, temiz ülkedir. Siz Tanrılara yalnız biz Hatti ülkesinde saygı gösteririz. Tapmaklarınızla kimse bizim kadar ilgilenmemiştir. Ve siz Tanrıların malları, gümüşü, altını, hayvan biçimli kapları ve elbiseleri ile kimse bizim kadar ilgilenmemiştir. Ayrıca gümüş ve altın Tanrı yontuları üzerinde bulunup, eskimiş olan her ne varsa onları bizim gibi yenileyen olmamıştır. Kurbanlarınızın temizliğine, günlük, aylık, yıllık törenlerinizin yapılmasına kimse bizim kadar özen göstermemiştir. Şimdi siz Tanrıların kadın, erkek hizmetlileri köle haline geldi. Siz Tanrılara ben büyük kral Arnuvanda ve büyük kraliçe Aşmunikal her konuda saygı gösterdik. Biz sizin ekmek ve şaraplarınızla, besili sığır ve koyunlarınızı yeniden vereceğiz. Siz bizim tarafı tutun! Düşmanın Hattı ülkesine nasıl saldırdığını, nasıl yağmalayıp ele geçirdiğini size söyleyip, sizin önünüzde onlardan davacı olmak istiyoruz. Bu ülke, siz gökyüzü Tanrılarına ekmek, şarap ve diğer eşyalarınızı verirdi. Buralardan rahipler, Tanrı anaları (rahibeler), kutsal rahipler, çalgıcı ve ilahiciler sürüldü. Tanrıların dinsel törenleri yapılamıyor ve eşyaları atıldı. Oradan Arinna şehrinin Güneş Tanrıçası'na ait. gümüş, altın, tunç ve bakır güneş kursları, tören elbiseleri, gömlekler, kurban ekmekleri, şaraplar ve kurbanlık sığır ve koyunlar ele geçirildi. Bu saldırılan yerler Nerik, Hurşama, Kaştama, Himuva, Zalpuva ve diğerleridir. Sizin buralardaki tapınaklarınızı Kaşkalar yıktılar, siz Tanrıların heykellerini kırdılar. Gümüş, altın ve bronz kaplarınızı, elbiselerinizi yağmaladılar. Rahipleri, çalgıcı ve ilahi okuyucuları, aşçıları, fırıncıları, çiftçi ve bahçıvanları aralarında paylaşıp köle yaptılar. Kaşkalar her şeyinize sahip oldular. Bu yüzden bu ülkede kimse adınızı anmıyor, kimse size kurban sunmuyor ve tören düzenlemiyor. Buraya, Hattı ülkesine de kimse sizin için vergi getirmiyor. Sizlere hiçbir yerden rahipler, çalgıcılar gelmiyor. Kimse size güneş kursları, altın, gümüş elbiseler vermiyor. Hayvan, ekmek, şarap kurbanları yapmıyor. Şimdi size sürekli yalvarıyoruz. Kaşkalar buraya, Hattuşa'ya kadar geldiler. Tuhaşuna ve Tahantariya kentlerini vurup, kapılara kadar indiler. Biz Tanrılara saygılı olduğumuzdan, onların bayramlarına özellikle özen gösteriyoruz. Fakat, Nerik ili Kaşkaların elinde olduğundan, Nerik Fırtına Tanrısı ve diğer Nerik Tanrıları için, kurbanları Hattusadan Nerik yerine, Hakmişa'ya yollamak istiyoruz. Kaşkaları çağırıp armağanlar verip ant içirilir: 'Nerik Fırtına Tanrısına dokunmayın, yolda onlara saldırmayın!' denilir. Fakat onlar armağanları alıp, ant içerler, ama ayrılır ayrılmaz andı bozarlar, Tanrıların sözünü küçük görürler. Fırtına Tanrısı'nın andının mührünü kırarlar ve Haiti'den giden kurbanlara saldırırlar'."
Nasıl, ilgi çekici değil mi yazılanlar?! Tanrılara nasıl da şantaj yapmışlar. Eğer düşmanları kovamazlarsa kendileri de armağansız, kurbansız kalacaklarmış. Hititlerin Hakmiş kenti neresiymiş bil bakalım! Nereden bileceksin, tam bizim bugünkü Amasya.
Bütün bunlara karşın Kral Arnuvanda ve eşi Aşmunikal, Kaşka beylerine Hitit topraklarından bağış yapmışlar. Böylece kendilerine bağımlı yaparak saldırmalarını önlemek istemişler. Bağış belgesinde Hitit Kralı'na karşı bir ihanette bulunmamaları, böyle olan kimseyi hemen krala getirmeleri şart koşulmuş. Galiba onun bir yararı
olmalı ki, daha sonra Kaşkalardan pek söz edilmemiş.
Bugünlük yazdıklarım yine yeter, değil mi? İyi geceler sevgili arkadaşım.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder